Insanlar uzerine

Unutma ki insanlar kotudur. Insan yaratilis olarak kendine donuktur. Ancak kendi isteklerini tamamladiktan sonra baskalarina donerler. Arkadaslarinin arkasindan is cevirirler, sevgililerini aldatirlar, soyarlar, oldururler. Boyle bir toplumda artik iyi kotu degil daha az kotu ve daha cok kotu vardir. Dolayisiyla kotu olmaktan korkma. Insanlara neden iyi davrandigini sor, alacagin yanit seni sasirtmasin. Cunku ya o an o kisi ile birlikte eglendigin icin veya birine ihtiyacin oldugu icin yada sadece fiziksel bir cekim hissettigin icin iyi davrandigini goreceksin. Insanlarla iliskilerin bile aslinda kendine donuktur. Ama onemli olan sey bunun sadece senin icin gecerli olmadigi. Bil ki yarin gorusecegin insanda boyledir. O yuzden insanlari yaninda tut cunku ne zaman ihtiyacin olacagini bilemezsin. Kotu bir duruma dustugunde ise insanlardan yardim almaktan yada dustugun cukurdan birinin uzerine basarak cikmaktan cekinme, cunku uzerine bastigin adam da senin yerinde olsa ayni seyi yapardi emin ol. Cogu kisiye gore bu bakis acisi oldukca kotudur, ama dedigimi unutma yasadigin dunyada sadece goreceli olarak iyi vardir.

Yasam Uzerine

Buyuk filozoflardan tutunda zamanin imparatorlarina, basit ciftcilerden tutunda politikacilara kadar hepsi yasam uzerine dusunmustur. Hepsinin varolan ortak noktalarinin arasinda belkide en genis kapsamlisi yasamdir. Kimisi yasamini ailesinin etrafina kurar, kimisi paranin etrafinda kurar. Bazi insanlar vardir tarihe birseyleri yokederek gecerler ve bunun icin yasarlar, gene tarihe sadece birseyler ureterek gecen insanlarda vardir.
Hayatin tamamini baside indirgemek gerekirse tamamen "su an" dan ibaret oldugunu dusunuyorum. Insan gelecegine de gecmisine de baktiginda sadece ani ve gizem gorur. Duygulari onu gecmisine bakmaya iter ve baktiginda da, yine, duygulariyla dusunur. Gecmise bakip tabir-i caiz se "eski gunlere yad" eder veya gelecekte olmayi istedigi yer, hal ve serait icin plan kurar. Taminda duygulari hakimdir. Bugun ise karisiktir, bagimlidir. Kimin hangi olayi etkileyecegi ve bu etkinin kisi uzerine etkisini bilemez, cunku kisa vadede olsa bu gelecektir. O yuzden insan sadece anini yasar. Bu an da yapmak istedigimiz seyler bizi daha cok mutlu eder. Cunku an bize aittir. Aptallar mutlu yasar derler, katilmiyorum. Aptal kendi gelecegini dusunmez, aptal aninda sikisiktir. aptalliginda haberdar degildir ve iste tamda bu yuzden geleceginden endiselenmez, onu dusunmez.
Peki gelecegini dusunmek eger endise, merak ve hayal gibi insani anindan uzaklastiran bir olaysa ve bu insanin hayattan en cok zevk alabilecegi zamandan vazgecmeye zorluyorsa, neden akilli bir adam bunu yapmak zorunda olsun? Akilli adam neden gelecegini dusunurken anindan fedakarlik yapmak durumunda olsun?
Bir daha asla bu yaziyi yazarkenki kadar genc olmayacagim, ayni sekilde sende bunu okurken bir onceki cumleden daha yasli olacaksin. Surekli birseyleri kaybederek ve eskisinden bircok acidan daha zayif olarak yasamaya devam edeceksek, yasamin anlami ne?
Yasamin anlaminin bence 3 boyutu vardir. Birincisi anindan vazgecmemektir. Anin tadini cikarmak insanlara verilen bir armagandir. Hayvanlar sadece gelecegi dusunur. Bir sonraki kis icin depolarlar, nesilleri ilerleyen yillarda da devam etsin diye urerler. Ama bulundugu andan zevk cikarmak insana ozeldir. Yasamdan alabilecegin her turlu duygu ve tecrubeyi almak sadece ani yasamaya bakar.
ikinci boyut ise, varolmaktan ve gecici olmaktan zevk almaktir. Dunyevi zevkleri buldukca yasamak insani insan yapmadigi gibi, kendini bu zevklerden arindirmakta ust-insanin yapacagi bir sey degil bir aptalin yapacagi harekettir. Nerde olursan ol ne zamanda yasarsan yasa, etrafinda kim olursa olsun, dunyanin ve aklin sana verdigi meyvalari tat, hayatinin amacini bunlar uzerine kur. Varolusun bitmeden hemen once geride kendine donuk yapacak birseyin kalmadiysa o zaman iyi yasamissindir ve sonu mutlulukla kucaklarsin.
Ucuncu boyut ise bu iki maddeyi kiminle yasadigindir. Iyi kotu guzel cirkin akilli salak hayatin boyunca etrafinda bir suru insan olacaktir. Ama unutmaki bunlar insandir ve onemli olan bu sure zarfinda yaninda olmalaridir. Elbetteki gelecegini dusuneceksin, aksi takdirde aninda kaybolursun, bir aptaldan farkin kalmaz. Insanlari gelecegin icin sececeksin. Ama sectigin insanlarin ani yasama konusunda supheleri varsa bu insanlar sadece senin geleceginin bir parcasidir aninin degil, o yuzden onlarla arani iyi tut, kim olursa olsun eger geleceginde rol oynayacaklarsa ne zaman gerektiklerini bilemezsin.
Bu insanlarin yani sira sadece ani yasayan ve aninda kalan insanlarda goreceksin, bunlari da gelecegine tasima. Ani yasamada ne kadar iyi olurlarsa olsunlar seni aptallastirirlar, su ana adeta zincirlerler.
Hayattan zevk al ve yasa. Tutunun, alkolun, yemegin, uyumanin, yeni bir gunu gormenin, birini sevmenin tadini cikar, cunku nihayetinde bunlar seni insan yapar.